Ingamba nshya Zimbabwe yashyize mu bikorwa hagamijwe guhangana na covid-19

Zimbabwe yatangiye gukingira Covid-19 abana b’imyaka 14 ndetse ubu abantu bakingiwe byuzuye nibo bemerewe kujya kurira muri restaurants. Ni umwanzuro wafashwe ugamije gushishikariza abantu kwikingiza iki cyorezo vuba bishoboka. Minisitiri ushinzwe itangazamakuru mu gihugu, Monica Mutsvangwa, yatangaje ko nyuma y’inama z’abaganga, igihugu cye kigiye gukingira n’abana bari hagati y’imyaka 14 na 17. Abari basanzwe bakingirwa ni abari hejuru y’imyaka 18. Restaurants izajya igibwamo n’umuntu wagaragaje ko yikingije inkingo zombi ndetse mu minsi ishize abantu bikingije byuzuye nibo bemerewe kujya gusengera mu materaniro. Hafi miliyoni 2,5 z’abanya-Zimbabwe bangana na 16% bamaze…

SOMA INKURU

Phizer yemejwe nk’urukingo rwa covid-19 bidasubirwaho

Ikigo gishinzwe imiti n’ibiribwa muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika (FDA) cyemeje Pfizer burundu nk’urukingo rwa COVID-19. BBC yatangaje ko FDA yahaye Pfizer icyo cyemezo nyuma y’isuzuma ryakorewe ku bakabakaba ibihumbi 44, bikagaragara ko rubarinda iyo ndwara ku gipimo cya 91%. Komiseri w’icyo kigo, Janet Woodcock, yavuze ko abantu bashobora “kwizera byimazeyo” urwo rukingo ruzajya rwitwa “Comirnaty” ku isoko, kuko rutekanye cyane, rukora neza kandi rugakorwa mu buryo buzira inenge. Rubaye urwa mbere rwemejwe burundu kuko kimwe n’izindi rwakoreshwaga nko gutanga ubutabazi bw’ibanze. Ni na rwo rutanzwe mu gihe kiri…

SOMA INKURU

Ese ingamba zo kwirinda covid-19 zaba hari izindi ndwara zakumiriye?

Minisiteri y’Ubuzima ifatanyinye n’Ishami ry’Umuryango w’Abibumbye ryita ku Buzima, OMS, bagiye gukora ubushakashatsi bwo kureba indwara zagabanutse mu gihe cya Covid-19 mu Rwanda. Kuva mu mpera za 2019 ubwo Coronavirus yagaragaraga bwa mbere i Wuhan mu Bushinwa, hagiye hafatwa ingamba nyinshi zo guhangana nayo cyane cyane izishishikariza abantu kurangwa n’isuku. Kuba abantu bakaraba intoki kenshi gashoboka bishobora kugabanya indwara zituruka ku mwanda nk’impiswi n’izindi. Usibye izi kandi abantu basigaye bahora bambaye agapfukamunwa bituma imyanya yo mu buhumekero iba irinzwe ku buryo indwara zihafata zagabanuka. Mu kiganiro Dusangire Ijambo gica kuri…

SOMA INKURU

Kigali: Hatangijwe gahunda nshya mu gukingira covid-19

Guhera kuri uyu wa Mbere taliki ya 23 Kanama 2021, Minisiteri y’Ubuzima yatangaje ko itangiza icyiciro cya gatatu cyo gukingira COVID-19 mu buryo bwagutse kizibanda ku bantu bafite guhera ku myaka 18 kuzamura mu Mujyi wa Kigali. Iki cyiciro gishya cyo gutanga urukingo mu buryo bwagutse gitangijwe mu gihe u Rwanda rumaze kurenza miliyoni y’abantu bamaze guhabwa urukingo rwa COVID-19, bikaba bizatuma mu Mujyi wa Kigali abafite imyaka 18 no hejuru yayo barenga 90% bakingirwa mu gihe cy’ibyumweru bibiri. Hateguwe site 37 zo gukingiriraho ziri ahanini ku biro by’imirenge yo…

SOMA INKURU

U Rwanda rukomeje kubona inkingo, icyizere mu guhangana na covid-19

Muri iki gitondo tariki 19 Kamena 2021, ku kibuga cy’indege mpuzamahanga cya Kigali, u Rwanda rwakiriye inkingo za covid-19 zo mu bwoko bwa Sinopharm zisaga ibihumbi 200 zatanzwe n’u Bushinwa. Minisitiri w’Ubuzima, Dr Daniel Ngamije, yavuze ko bagiye kuzifashisha bakingira abafite mu myaka 30 kuzamura dore ko nko mu mujyi wa Kigali, abari hejuru y’imyaka 40 bamaze gukingirwa. Yagize ati “Ni igikorwa cyiza kigaragaza ubutwererane hagati y’ibihugu byombi. Abo dukingira cyane cyane ubu ni abari mu buzima busanzwe bw’akazi kuko abantu bakuru twamaze kubakingira. Birumvikana ko hari abandi baba baracikanye na…

SOMA INKURU

Ikindi gihugu cya Afurika cyagaragayemo Ebola

Minisitiri w’Ubuzima muri Côte d’Ivoire, Pierre N’Gou Dimba yatangaje ko nyuma y’imyaka 25 nta Ebola irangwa muri iki gihugu, habonetse  umukobwa w’imyaka 18 uyifite, wari uherutse mu gihugu cya Guinea. Akimara kuboneka, yahise ajyanwa mu bitaro byihariye mu mujyi wa Abidjan kuvuruirwayo. Umuryango Mpuzamahanga wita ku Buzima (OMS) watangaje ko uwo mukobwa yinjiye muri Côte d’Ivoire tariki 12 Kanama ari nabwo yahise afatwa ibizamini. Igihugu cya Guinea uwo mukobwa yari avuyemo, kiri mu byo mu burengerazuba bwa Afurika byibasiwe na Ebola hagati ya 2014 na 2016. Mu mezi ane ashize…

SOMA INKURU

Umwihariko mu gukingira covid-19 abageze mu zabukuru

Guverinoma ikomeje gukingira Abanyarwanda ihereye ku bafite ibyago byo kwandura kurusha abandi barimo abakora mu nzego z’ubuzima, abarwaye indwara zidakira, abakora imirimo ibahuza n’abantu benshi, abageze mu zabukuru, bo bakaba banashyiriweho umwihariko. Ni muri urwo rwego Ikigo cy’Igihugu gishinzwe Ubuzima, RBC, cyavuze ko abafite hejuru y’imyaka 60 bo muri Kigali bemerewe guhamagara umurongo utishyurwa wa 3260, inzego z’ubuzima zikajya kubakingira zibasanze mu ngo zabo. Itangazo rya RBC ryo ku wa 10 Kanama 2021, rigira riti “Turamire ubuzima bw’abasheshe akanguhe. Muri Kigali, niba uzi umuntu ufite imyaka 60 no hejuru yayo,…

SOMA INKURU

Byashoboka ko uwakingijwe AstraZeneca ubwa kabiri yahabwa Pfizer? Igisubizo gitangwa na MINISANTE

Minisiteri y’Ubuzima mu Rwanda, yatangaje ko nk’uko byagaragajwe n’ubushakashatsi hari abantu bahawe doze ya mbere y’urukingo rwa ya AstraZeneca kuri ubu bashobora guhabwa iya kabiri ya Pfizer ndetse bigiye gutangira gukorwa muri iyi minsi. Abahanga bagaragaza ko ari ngombwa gufata doze ebyiri z’uru rukingo, mu gihe cy’intera itandukanye bitewe n’ubwoko bw’urukingo, kugira ngo umuntu agire ubwirinzi buhagije. Bavuga kandi ko urwa AstraZeneca rwa kabiri rutangwa hagati y’ibyumweru 8 na 12 nyuma yo guhabwa urukingo rwa mbere naho urukingo rwa kabiri rwa Pfizer rutangwa hagati y’iminsi 21 na 28. Ni mu…

SOMA INKURU

Uko gahunda yo gukingira igituntu ihagaze mu Rwanda

Imyaka 100 irashize havumbuwe urukingo rw’indwara y’igituntu. Abahanga mu buvuzi bagaragaza ko itangwa ryarwo bagabanyije imfu ziterwa n’iyi ndwara ndetse n’abaturage bagasobanukirwa ubukana bwayo. Ku kigo nderabuzima cya Kinyinya mu Karere ka Gasabo, ababyeyi baje muri gahunda yo gukingiza abana bavuga ko bamaze gusobanukirwa ibyiza by’inkingo, birimo urukingo rw’indwara y’igituntu ruhabwa abana bakivuka. Mukankuranga Nadine yagize ati “Urukingo rw’igituntu naruhesheje umwana, bizamurinda kwandura igituntu no kurwaragurika, bityo akure neza.” Nyirahabimana Alphonsine we yagize ati ‘’Batubwira ko gukingiza abana hakiri kare, bibarinda indwara nyinshi kandi bikabaha gukura neza. Bisaba guhora umuntu…

SOMA INKURU

Icyegeranyo cya covid-19 mu Rwanda no ku isi

Minisiteri y’Ubuzima yatangaje ko kuri uyu wa Kabiri taliki ya 3 Kanama 2021,  habonetse abantu bashya 775 basanganywe icyorezo cya COVID-19, batumye abamaze gutahurwaho iki cyorezo basaga 72,800 barimo abasaga 26,000 bamaze gukira. Muri iyo mibare y’abamaze gutahurwa kandi harimo na 844 bahitanywe n’icyo cyorezo, aho 13 bapfuye mu masaha 24 ashize. Abarwayi bashya babonetse mu bipimo 10,636 bakaba bangana na 7.2%% . Mu minsi 7 ishize, mu Rwanda habonetse abarwayi bashya 5,854 bangana na 9.2% by’ibipimo 63,378, mu gihe ibipimo byose bimaze gufatwa guhera muri Werurwe 2020 bimaze kugera kuri…

SOMA INKURU